E aku amorangi o Ngāi Tahu nāia ngā mihi.
I ngā hararei kua taha ake i wehe mātou ko tētahi tira mai i Te Whare o Te Waipounamu i Ōtautahi ki Ōtākou Marae mō te Kura Reo Rakatahi te take. I te rā tuatahi o tēnei Kura Reo i āta wānangahia e mātou ngā tūpuna o tērā taiwhenua, ā, i wānanga hoki mātou i ngā waka me ngā kōrero pūrākau mō ērā waka. Mai i ēnei wānanga i whaiwhakaaro mātou mō ngā wāhi i noho, i ora, i mate ēnei tūpuna. Pēnā i a Tukiauau me Tarewai. Ngā wāhi hoki i tau ēnei waka tūpuna. Pēnā i a Tākitimu, Ārai-te-uru me te Waka-a-Raki. I te rā tuarua i waimarie mātou ki te tae-ā-tinana ki ngā wāhi i noho ēnei tūpuna. I haere tahi mātou ki ngā pā o Pukekura me te pā o Te Rakipipikao i reira kōrero ai ngā whakapapa o aua wāhi. Whai muri ake i haere mā runga pahi ki Te Whare tongarewa o Ōtākou, ki reira i noho me te whakarongo ki tā te kaitiaki taonga Māori i kōrero ai. I kīkī katoa tō mātou rangi ki ngā haerenga huhua, i muri ake o te whare taonga i haere ki tātahi ki te wāhi e kīia nei ko Ōtokia me te eke puke ki reira. Nā kua pau katoatia te hau o ngā rangatahi ka hoki mātou ki te Marae me te whakatā mō te pō.
I taua pō tonu i ngahau te haere me te mahi whakaari, ko ngā kōrero i ako mātou i tērā rangi te kaupapa mō ngā whakaari.
I te rā whakamutunga i te mura mai i a Tama-nui-te-rā me ōna hihi. Ko ngā haerenga mō tēnei rā ko te wahapū o te awa Taiari me te Nohoaka-a-Tukiauau. I te taenga ki te wahapū o te Taiari i tākaro te nuinga o mātou i te kēmu Pā Ariki mō te roanga o tā mātou nohonga ki reira. Ko te wāhi whakamutunga mō tēnei hīkoi ko te Nohoanga-a-Tukiauau me te auē hoki i te taenga atu. He ātaahua te wāhi rā, ko ngā mahi i reira ko te hīkoi ki te wāhi i tū ai te Pā o Tukiauau, ko Whakaraupuka, me te whakatō tipu kia tere ake te whakarauoratanga o te wāhi raupō kia piki te ora o tō tātou hākui ko Papatūānuku. I mutu ki reira i mihia ngā mihi ki te kaitiaki o te whenua, i tuku taonga, i hoki ki te Marae.
Te huhua hoki o ngā wheako me ngā akoranga i tango mātou katoa mai i tēnei kura reo nō mātou ngā rangatahi te whiwhi ki ēnei taonga, ēnei kōrero pūrākau mai i ngā tūpuna rangatira o tātou. Kāore te puna o mihi e maemae ki a koutou o Kotahi Mano Kāika, tau ana. Nā Tamahou Thoms.
